Tijdreis op Kindermonumentendag in Schipluiden

13 september 2013. Nadat alle kinderen uit groep zeven zich hadden verzameld bij het torentje van kasteel Keenenburg opende wethouder Tineke van Nimwegen de Kindermonumentendag van Midden-Delfland en daagde de kinderen uit zo'n 100 jaar mee terug te gaan in de tijd. In 1913 was Nederland 100 jaar bevrijd van Napoleon en werd er uitbundig feest gevierd. De dorpskern van Schipluiden was toen nog heel klein: slechts twee straten, de Dorpsstraat en de Keenenburgweg. Tijdens de wandeltocht werd het verhaal van elf historische locaties verteld door acteurs in historische kleding. Met de opgedane ervaringen gingen de kinderen naar huis en maakten een opstel of werkstuk. Bekijk hier de prijswinnaars.

Alle groepen zeven van de basisscholen uit Midden-Delfland en één groep zeven uit Maassluis deden mee. De meeste kinderen kwamen op de fiets; er werd verzameld op het pleintje bij het herbouwde torentje van kasteel Keenenburg. Na de opening van de Kindermonumentendag ging elke groep naar een eigen startlocatie om daar de tijdreis door Schipluiden te beginnen. Wandelend beleef je de omgeving het best en als je dan plotseling wordt aangesproken door iemand uit een vroegere tijd, dan is dat best apart.

Het Oude Gemeentehuis

De eerste locatie was het Oude Gemeentehuis, gebouwd in 1929. Het verving het raadhuis aan de Dorpsstraat toen de gemeente Schipluiden een stuk groter werd na de gemeentelijke herindeling van 1921. De kinderen betraden de oude raadzaal waar de gemeenteraad vergaderde. Tegenwoordig is deze zaal alleen nog in gebruik als trouwlocatie. De ambtenaar van de burgelijke stand ontving de kinderen. Grote hilariteit natuurlijk toen hij twee kinderen aanwees als het 'bruidspaar' van vandaag, met aan beide zijden de ouders van de bruid en bruidegom. De ambtenaar vertelde een en ander over de zaal. In de glas-in-lood ramen bevinden zich nog de wapens van de (delen van de) gemeenten waar de gemeente Schipluiden uit ging bestaan. 

Dichter Hubert Korneliszoon Poot

In de bibliotheek stond Hubert Korneliszoon Poot (1689-1733), de bekende Nederlandse boerendichter die opgroeide op een boerderij in Abtswoude. Hij liep als jongeman over de Zuidkade om in Schipluiden naar school te gaan. Achter dichter Poot stonden panelen met daarop enkele gedichten die de kinderen mochten voordragen. Poot ging later in Delft wonen. In de schuilkerk van Hodenpijl trouwde hij in 1732 met Neeltje 't Hart.

De Dorpskerk en de familie Van Egmond

Naast de Dorpskerk, de Hervormde Kerk, ontving dominee Erika Dibbets de kinderen om te vertellen over de kerk, haar passie en beroep. Binnen in de kerk moesten de kinderen een stuk verder terug in de geschiedenis: naar de riddertijd en de kruistochten. Baron Bentinck, commandeur van de Ridderlijke Duitse Orde (RDO) Balije van Utrecht vertelde over het ontstaan van deze organisatie. In 1187 riep de keizer van het Heilige Roomse Rijk zijn ridders op om samen met hem naar Jeruzalem te gaan en de stad te herveroveren op de Egyptische sultan Saladin. Dit werd het begin van de derde kruistocht. De (toen katholieke) kerk van Schipluiden, met patroonheilige Sint Michael, werd gesticht met steun van de Duitse Orde. Tegenwoordig sponsort de RDO Balije van Utrecht veel goede doelen uit de opbrengst van haar bezit. Ook aanwezig in de kerk was Otto van Egmond, heer van de Keenenburg, die vertelde over zijn familieleden die in de grafkelder bijgezet zijn. Ook liet hij zien dat er in de kerk nog veel voorwerpen aanwezig die herinneren aan de bewoners van de Keenenburg.

Het Straatje van Moerman

De laatste boerderij van Schipluiden (richting nieuwe gemeentehuis) is die van Moerman, een familie die afkomstig is uit Maasland. De historische vader en moeder Moerman vertelden over het boerenleven uit hun tijd: het maken van kaas en boter en over het 'Laantje van Moerman', dat langs de boerderij naar de weilanden in de Kerkpolder en Zouteveense Polder leidde. De kinderen mochten voor één keer het restant van het 'laantje' gebruiken richting de huidige Agnes Croesinklaan voor de tocht naar de volgende locatie.

Kasteel Keenenburg

Ambrosius Bontenbal

Langs de Dorpstraat liggen al heel lang winkels en bedrijven. Eerst bezochten de kinderen de heel oude timmermanswerkplaats van Ambrosius Bontenbal. Deze aannemer heeft in het dorp veel mooie en bijzondere gebouwen gemaakt, bijvoorbeeld het huis Klein Keenenburg. Zijn werkplaats wordt tegenwoordig gebruikt als werkplaats en atelier van kunstenares Rina Groot. In de oude houtschuur, achter in de tuin, zien we nog het handschrift van Bontenbal, waar hij op een balk de naam van de houtsoort 'red ceder' heeft aangebracht.

De Vergulde Valck en Bakker Hoek

De herberg Vergulde Valck, tegenover de oude gasoliepomp van Shell, is een oud pand waar ook veel verenigingsleven plaatsvond. De herbergier vertelde de kinderen erover. Zangkoren en orkesten hielden er hun repetities en ontelbare feesten zijn er gehouden. Nu is het vooral een ijssalon. De kinderen lieten zich het gratis ijsje en de eierkoek van bakker Hoek goed smaken. Even verderop staat het prachtige vrijstaand pand uit 1889 waarin de bakkerij van Hoek is gevestigd. Ook de bakkerswinkel ademt nog de tijd van 100 jaar geleden.

De beurtschipper

Aan de Vlaardingsekade wachtte een beurtschipper de schoolklassen op. Hij vertelde dat de naam 'beurtschipper' komt van het 'op je beurt wachten' totdat je weer een vracht te vervoeren kreeg. Personenvervoer ging 100 jaar geleden vooral met de trekschuit die door een paard werd getrokken. De Paardenbrug, met de blokjes hout op het brugdek, werd aangelegd door de stad Delft, eigenaar van het jaagpad Delft-Maassluis, na klachten van de bewoners langs de Vlaardingsekade. Nu hoefden de paarden niet meer over de smalle kade te lopen (en daar poep achter te laten) maar liepen zij nu over de bredere Dorpsstraat.

Dijkgraaf en molenaar

Nabij korenmolen Korpershoek ontvingen de Dijkgraaf van het Hoogheemraadschap van Delfland en de molenaar de kinderen. De Dijkgraaf, in zijn schitterende kostuum, vertelde over zijn belangrijke taak: te zorgen dat iedereen droge voeten houdt. Hij zorgde voor de dijken en de afvoer van teveel water. De wat verlegen molenaar vond vooral de plaats waar zijn molen staat heel belangrijk: op een kruispunt van wegen naar Vlaardingen, Westland en Delft. Al het transport ging toen immers over water! Wat de molenaar wel fijn vond is dat er rondom zijn molen geen hoge gebouwen mochten staan die wind uit zijn wieken zouden halen (het windrecht).

Het Tramstation

De laatste historische locatie in de route was het Tramstation, gebouwd in 1912, voor de stoomtram tussen Delft en Maassluis / Westland. Hier ontving de stationschef de kinderen en vertelde hen over het railverkeer uit zijn tijd. In de wachtkamer zat al de hele dag een reiziger te wachten die naar Den Haag wild gaan, maar de stoomtram kwam maar niet. De reis naar Den Haag per stoomtram, eerst naar Delft, en overstappen op de stoomtram naar Den Haag kostte 60 centen, precies uitgeteld in centen, stuivers en dubbeltjes.

Rond het middaguur kwam iedereen weer bij elkaar voor de afsluiting van een mooie, leerzame en geslaagde kindermonumentenochtend. De kinderen gaan nu een opstel of werkstuk maken met de vandaag opgedane kennis en ervaring. De beste bijdragen van elke dorpskern ontvangen een prijs!.

Tijdreis op Midden-Delflandse Kindermonumentendag

Ruim 330 scholieren nemen op vrijdag 13 september 2013 deel aan de zesde Midden-Delflandse Kindermonumentendag. Kinderen uit groep zeven komen vanuit Maasland en Den Hoorn naar Schipluiden voor deze boeiende ochtend. Wethouder Gerard van der Wees van de gemeente Maassluis is samen met een groep zeven uit Maassluis als gast aanwezig. 

Reis naar het verleden

Een flinke groep vrijwillige acteurs neemt, samen met de collegeleden uit Midden-Delfland, de scholieren mee naar het verleden. Ook wethouder Van der Wees vervult hier een gastrol.

Honderd jaar geleden werd er feest gevierd met de 100ste bevrijdingsdag... van de macht van Napoleon.

Thema ‘Macht & Pracht'

Aan de hand van het thema Macht & Pracht maken de kinderen een historische wandeling door Schipluiden. Vanuit living history worden de jongeren meegenomen naar 1913 toen uitbundig gevierd werd dat Nederland 100 jaar onafhankelijk was. Ze beleven de macht en pracht door de eeuwen heen. Die van de kerken, de adel, de boeren, de ambachtslieden en het openbaar bestuur. Historische locaties, monumenten en de Gaag vormen de plek voor deze levendige geschiedenis. De wandeling eindigt bij ruïne Keenenburg aan de Kasteellaan in Schipluiden.

Van dit prachtige kasteel Keenenburg resteert slechts een (deels herbouwd) torentje.

Educatie

In de dagen daarna werken de kinderen vanuit school hun ervaringen uit in een opstel of een creatieve bijdrage. Onder leiding van de Bibliotheek Midden-Delfland wijst een jury per dorp twee prijswinnaars aan.

“Met onze Kindermonumentendag investeren we met elkaar in de overdracht van cultuureducatie naar onze jeugd. Een investering die dubbel de moeite waard is, voor onze kinderen zelf en onze samenleving als geheel,” aldus wethouder Tineke van Nimwegen. Met enige trots vermeldt zij dat de gemeente Brielle dit jaar zijn eerste Kindermonumentendag organiseert, geïnspireerd door Midden-Delfland.

Bekijk de eerdere kindermonumentendagen van 2012 en 2011.

Bron: Persbericht gemeente Midden-Delfland 10 september 2013.

01 april 2024