Mooi Dichtbij logo

MIDDEN - DELFLAND

Link naar de agenda Link naar de nieuwpagina Link naar de cultuur- en recreatiekaart Link naar de startpagina www.middendelfland.net Thema afbeelding
Mooi Dichtbij logo

MIDDEN - DELFLAND
IN BEELD

Thema afbeelding klein
  [Start] [Agenda] [Nieuws] [Plattegrond]

 

Nationale Molen- en Gemalendag 2013

11 mei 2013. Iedere tweede zaterdag in mei is het Nationale Molen- en Gemalendag. Een jaarlijkse dag sinds 1972 waarop meer dan 600 wind- en watermolens en gemalen geopend zijn voor het publiek. Molens hebben eeuwenlang een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van Nederland. Niet voor niets is het beeld van de molen iconisch voor Nederland. En al hebben veel molens hun economische functie verloren, ze zijn nog steeds op veel plekken draaiend te bewonderen.

Ook in het Midden-Delfland gebied en omliggende gemeenten staat nog een aantal molens, zowel poldermolens als korenmolens, waarvan een aantal ook geopend was voor een bezoek. Op deze winderige, soms zelfs onstuimige, dag fietsen we naar de steden Vlaardingen en Schiedam. 

Molen Aeolus, Vlaardingen

Molen Aeolus, "god van de wind", aan de Kortedijk in Vlaardingen is een stellingmolen uit 1790, gebouwd om graan te malen. De stelling ligt op 15 meter, en zijn totale hoogte, inclusief wieken, is 41 meter. In 1915 werd de molen geheel ontmanteld. Na aankoop van de molen door de gemeente Vlaardingen in 1954 is de molen met onderdelen van enkele andere molens weer maalvaardig gemaakt. Sinds die tijd wordt de molen bedrijfsmatig gebruikt. Latere restauraties waren nodig om o.a. het metselwerk (2004/2005) te herstellen en in 2012 werd het Engelse kruiwerk vernieuwd. De molen is nu eigendom van de Stichting Exploitatie Molen Aeolus (SEMA) die de taak heeft de molen te onderhouden en regelmatig open te stellen voor het publiek. Bij de molen is de Aeolus Molenwinkel Het Ambacht gevestigd. De eigenaar van de winkel runt het molenbedrijf en huurt de molen van de SEMA. Als het mogelijk is wordt op de wind gemalen, maar er kan ook electrisch worden gemalen.

Molen Aeolus, Vlaardingen
Molen Aeolus aan de Kortedijk.

Tijdens de Nationale Molendag was er een grote belangstelling, niet alleen omdat hier een pleisterplaats was van een fietstocht. Ook veel bezoekers uit Vlaardingen en omstreken kwamen, vaak met kinderen, de molen beklimmen. Dat is altijd een heel gedoe met de steile, smalle en hoge trappen. Maar als je dan uiteindelijk op de hoogte van de stelling komt wordt af en toe wel even geaarzeld. De hoogte en de harde wind moesten overwonnen worden... Eenmaal op de stelling is het uitzicht fenomenaal. Kijkend tussen de snel draaiende wieken door had je zicht op de oude stadskern van Vlaardingen. Aan de andere kant ligt de oude bebouwing van Vlaardinger Ambacht met daarachter de wijk Holy en de weilanden van Midden-Delfland.

Molen Aeolus, Vlaardingen
Links het voormalige gemeentehuis van Vlaardinger Ambacht.

Schiedamse molens

De molens in Schiedam behoren tot de hoogste in zijn soort ter wereld. De hoogte was nodig om boven de stadse bebouwing uit te komen en zo voldoende wind te vangen. Er waren ooit 20 molens, maar daarvan zijn er nog slechts vijf over. De molens werden gebruikt om gemout graan te malen voor de productie van moutwijn. Deze werd vervolgens gebruikt om jenever te stoken.

Molens de Walvisch en De Drie Koornbloemen, Schiedam
Molens de Walvisch en De Drie Koornbloemen, Schiedam

Naast de vijf historische molens zijn er recentelijk twee nieuwe molens gebouwd. In 2006 is een nieuwe molen gebouwd die eruit ziet als de oude molens, maar met een geheel andere functie heeft: het opwekken van electriciteit voor de distilleerderij van Nolet. De molen kreeg ook deze naam: De Nolet. Was het een prestigestrijd? De Nolet is met zijn 42,5 meter (55 meter inclusief wieken) nu de hoogste molen ter wereld. In 2012 werd een tweede nieuwe molen in gebruik genomen: De Kameel. De vroegere molen De Kameel stond ongeveer op dezelfde plaats in de periode 1715-1868. Deze molen is tot aan de bovenkant van de kap 30,5 meter hoog.

Molen De Nolet bij de gelijknamige distillerderij in Schiedam
Molen De Nolet bij de gelijknamige distillerderij in Schiedam

Molen de Kameel uit 2012.
Molen de Kameel uit 2012.

Molen De Vrijheid, Schiedam

Molen De Vrijheid aan de Noordvest werd in 1785 gebouwd in opdracht van een aantal branders als moutmolen. Vanaf 1917 werd er vooral veevoeder gemalen. Na de Tweede Wereldoorlog stopte het maalbedrijf. De gemeente Schiedam kocht de molen in 1960 en na een grondige restauratie in 1974 was de molen weer maalvaardig; verdere restauratie volgde. Molen de Vrijheid heeft drie koppel stenen (één koppel met electrische hulpaandrijving). De molen draait enkele dagen per week voor lokale bakkers en branderijen.

De molens aan de Noordvest met als eerste molen De Vrijheid.
De molens aan de Noordvest met als eerste molen De Vrijheid; daarachter De Noord en de Nieuwe Palmboom.

Rob Batenburg trekt aan de vang om de molen De Vrijheid even te stoppen.
Molenaar Rob Batenburg trekt aan de vang om de molen De Vrijheid even te stoppen; geheel rechts molen De Kameel

De stelling op 18,5 meter werd door veel bezoekers even bezocht, want het afwisselende weer noodzaakte regelmatig om weer even naar binnen te stappen. Slagregens en zonnige perioden wisselden elkaar af. De drie koppel stenen, verstopt achter een houten omtimmering, liggen nog een zolder hoger. De molen heeft vrijwel de hele dag ook gemalen, tot het graan op was... Toen ontdeed molenaar Rob Batenburg de wieken van zijn zeilen om onbelast verder te draaien.

Het uitzicht van de stelling van De Vrijheid.
Het uitzicht vanaf de stelling van molen De Vrijheid.

Het uitzicht van de stelling van De Vrijheid.

De drie koppel molenstenen van De Vrijheid.
De drie koppel molenstenen van De Vrijheid.

Meer lezen:

01 april 2024