Nationale Molen- en Gemalendag 201311 mei 2013. Iedere tweede zaterdag in mei is het Nationale Molen- en Gemalendag. Een jaarlijkse dag sinds 1972 waarop meer dan 600 wind- en watermolens en gemalen geopend zijn voor het publiek. Molens hebben eeuwenlang een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van Nederland. Niet voor niets is het beeld van de molen iconisch voor Nederland. En al hebben veel molens hun economische functie verloren, ze zijn nog steeds op veel plekken draaiend te bewonderen. Ook in het Midden-Delfland gebied en omliggende gemeenten staat nog een aantal molens, zowel poldermolens als korenmolens, waarvan een aantal ook geopend was voor een bezoek. Op deze winderige, soms zelfs onstuimige, dag fietsen we naar de steden Vlaardingen en Schiedam. Molen Aeolus, VlaardingenMolen Aeolus, "god van de wind", aan de Kortedijk in Vlaardingen is een stellingmolen uit 1790, gebouwd om graan te malen. De stelling ligt op 15 meter, en zijn totale hoogte, inclusief wieken, is 41 meter. In 1915 werd de molen geheel ontmanteld. Na aankoop van de molen door de gemeente Vlaardingen in 1954 is de molen met onderdelen van enkele andere molens weer maalvaardig gemaakt. Sinds die tijd wordt de molen bedrijfsmatig gebruikt. Latere restauraties waren nodig om o.a. het metselwerk (2004/2005) te herstellen en in 2012 werd het Engelse kruiwerk vernieuwd. De molen is nu eigendom van de Stichting Exploitatie Molen Aeolus (SEMA) die de taak heeft de molen te onderhouden en regelmatig open te stellen voor het publiek. Bij de molen is de Aeolus Molenwinkel Het Ambacht gevestigd. De eigenaar van de winkel runt het molenbedrijf en huurt de molen van de SEMA. Als het mogelijk is wordt op de wind gemalen, maar er kan ook electrisch worden gemalen.
Tijdens de Nationale Molendag was er een grote belangstelling, niet alleen omdat hier een pleisterplaats was van een fietstocht. Ook veel bezoekers uit Vlaardingen en omstreken kwamen, vaak met kinderen, de molen beklimmen. Dat is altijd een heel gedoe met de steile, smalle en hoge trappen. Maar als je dan uiteindelijk op de hoogte van de stelling komt wordt af en toe wel even geaarzeld. De hoogte en de harde wind moesten overwonnen worden... Eenmaal op de stelling is het uitzicht fenomenaal. Kijkend tussen de snel draaiende wieken door had je zicht op de oude stadskern van Vlaardingen. Aan de andere kant ligt de oude bebouwing van Vlaardinger Ambacht met daarachter de wijk Holy en de weilanden van Midden-Delfland.
Schiedamse molensDe molens in Schiedam behoren tot de hoogste in zijn soort ter wereld. De hoogte was nodig om boven de stadse bebouwing uit te komen en zo voldoende wind te vangen. Er waren ooit 20 molens, maar daarvan zijn er nog slechts vijf over. De molens werden gebruikt om gemout graan te malen voor de productie van moutwijn. Deze werd vervolgens gebruikt om jenever te stoken.
Naast de vijf historische molens zijn er recentelijk twee nieuwe molens gebouwd. In 2006 is een nieuwe molen gebouwd die eruit ziet als de oude molens, maar met een geheel andere functie heeft: het opwekken van electriciteit voor de distilleerderij van Nolet. De molen kreeg ook deze naam: De Nolet. Was het een prestigestrijd? De Nolet is met zijn 42,5 meter (55 meter inclusief wieken) nu de hoogste molen ter wereld. In 2012 werd een tweede nieuwe molen in gebruik genomen: De Kameel. De vroegere molen De Kameel stond ongeveer op dezelfde plaats in de periode 1715-1868. Deze molen is tot aan de bovenkant van de kap 30,5 meter hoog.
Molen De Vrijheid, SchiedamMolen De Vrijheid aan de Noordvest werd in 1785 gebouwd in opdracht van een aantal branders als moutmolen. Vanaf 1917 werd er vooral veevoeder gemalen. Na de Tweede Wereldoorlog stopte het maalbedrijf. De gemeente Schiedam kocht de molen in 1960 en na een grondige restauratie in 1974 was de molen weer maalvaardig; verdere restauratie volgde. Molen de Vrijheid heeft drie koppel stenen (één koppel met electrische hulpaandrijving). De molen draait enkele dagen per week voor lokale bakkers en branderijen.
De stelling op 18,5 meter werd door veel bezoekers even bezocht, want het afwisselende weer noodzaakte regelmatig om weer even naar binnen te stappen. Slagregens en zonnige perioden wisselden elkaar af. De drie koppel stenen, verstopt achter een houten omtimmering, liggen nog een zolder hoger. De molen heeft vrijwel de hele dag ook gemalen, tot het graan op was... Toen ontdeed molenaar Rob Batenburg de wieken van zijn zeilen om onbelast verder te draaien.
Meer lezen:
01 april 2024 |