Tijdreis op Kindermonumentendag in Schipluiden
13 september 2013. Nadat alle kinderen uit groep zeven
zich hadden verzameld bij het torentje van kasteel Keenenburg
opende wethouder Tineke van Nimwegen de Kindermonumentendag van
Midden-Delfland en daagde de kinderen uit zo'n 100 jaar mee
terug te gaan in de tijd. In 1913 was Nederland 100 jaar bevrijd
van Napoleon en werd er uitbundig feest gevierd. De dorpskern
van Schipluiden was toen nog heel klein: slechts twee straten,
de Dorpsstraat en de Keenenburgweg. Tijdens de wandeltocht werd
het verhaal van elf historische locaties verteld door acteurs in historische
kleding. Met de opgedane ervaringen gingen de kinderen naar huis
en maakten een opstel of werkstuk. Bekijk
hier de prijswinnaars.
Alle groepen zeven van de basisscholen uit Midden-Delfland en
één groep zeven uit Maassluis deden mee. De meeste kinderen
kwamen op de fiets; er werd verzameld op het pleintje bij het
herbouwde torentje van kasteel Keenenburg. Na de opening van de
Kindermonumentendag ging elke groep naar een eigen startlocatie
om daar de tijdreis door Schipluiden te beginnen. Wandelend
beleef je de omgeving het best en als je dan plotseling wordt
aangesproken door iemand uit een vroegere tijd, dan is dat best
apart.
Het Oude Gemeentehuis
De eerste locatie was het Oude Gemeentehuis, gebouwd in 1929.
Het verving het raadhuis aan de Dorpsstraat toen de gemeente
Schipluiden een stuk groter werd na de gemeentelijke herindeling
van 1921. De kinderen betraden de oude raadzaal waar de
gemeenteraad vergaderde. Tegenwoordig is deze zaal alleen nog in
gebruik als trouwlocatie. De ambtenaar van de burgelijke stand
ontving de kinderen. Grote hilariteit natuurlijk toen hij twee
kinderen aanwees als het 'bruidspaar' van vandaag, met aan beide
zijden de ouders van de bruid en bruidegom. De ambtenaar
vertelde een en ander over de zaal. In de glas-in-lood ramen
bevinden zich nog de wapens van de (delen van de) gemeenten waar
de gemeente Schipluiden uit ging bestaan.
Dichter Hubert Korneliszoon Poot
In de bibliotheek stond Hubert
Korneliszoon Poot (1689-1733), de bekende Nederlandse
boerendichter die opgroeide op een boerderij in Abtswoude. Hij
liep als jongeman over de Zuidkade om in Schipluiden naar school
te gaan. Achter dichter Poot stonden panelen met daarop enkele
gedichten die de kinderen mochten voordragen. Poot ging later in
Delft wonen. In de schuilkerk van Hodenpijl trouwde hij in 1732
met Neeltje 't Hart.
De Dorpskerk en de familie Van Egmond
Naast de Dorpskerk, de Hervormde Kerk, ontving
dominee Erika Dibbets de kinderen om te vertellen over de kerk,
haar passie en beroep. Binnen in de kerk moesten de kinderen een
stuk verder terug in de geschiedenis: naar de riddertijd en de
kruistochten. Baron Bentinck, commandeur van de Ridderlijke Duitse
Orde (RDO) Balije van Utrecht vertelde over het ontstaan van
deze organisatie. In 1187 riep de keizer van het Heilige Roomse
Rijk zijn ridders op om samen met hem naar Jeruzalem te gaan en
de stad te herveroveren op de Egyptische sultan Saladin. Dit
werd het begin van de derde kruistocht. De (toen katholieke)
kerk van Schipluiden, met patroonheilige Sint Michael, werd
gesticht met steun van de Duitse Orde. Tegenwoordig sponsort de
RDO Balije van Utrecht veel goede doelen uit de opbrengst van
haar bezit. Ook aanwezig in de kerk was Otto van Egmond, heer
van de Keenenburg, die vertelde over zijn familieleden die in de
grafkelder bijgezet zijn. Ook liet hij zien dat er in de kerk
nog veel voorwerpen aanwezig die herinneren aan de bewoners van de
Keenenburg.
Het Straatje van Moerman
De laatste boerderij van Schipluiden (richting nieuwe
gemeentehuis) is die van Moerman,
een familie die afkomstig is uit Maasland. De historische vader
en moeder Moerman vertelden over het boerenleven uit hun tijd:
het maken van kaas en boter en over het 'Laantje van Moerman',
dat langs de boerderij naar de weilanden in de Kerkpolder en
Zouteveense Polder leidde. De kinderen mochten voor één keer
het restant van het 'laantje' gebruiken richting de huidige
Agnes Croesinklaan voor de tocht naar de volgende locatie.
Kasteel Keenenburg
| Na een korte wandeling kwamen de kinderen aan bij de tuin van
het kasteel Keenenburg, waar onderaan het restant van de
kasteelmuur Agnes Croesink (wethouder Tineke van Nimwegen) hen
opwachtte, met naast haar zoon Jacob van Egmond (in de persoon
van wethouder Gerard van der Wees van Maassluis). Jacob van
Egmond heeft er in 1612 mede voor gezorgd dat het steeds groter
wordende Maaslandsluis als zelfstandige gemeente werd
afgesplitst van Maasland, het huidige Maassluis.
Agnes Croesink was daarnaast op zoek naar
een geschikte echtgenote voor haar zoon. Slechts een klein
aantal van de dames was hiervoor passend verkleed. Ook
Anna (ingestuurde foto rechts) had zich verkleed in een
mooie middeleeuwse jurk.
Volgend jaar is er ongetwijfeld weer een
Kindermonumentendag. Het zou toch aardig zijn als er
veel meer kinderen verkleed zouden gaan in historische
kleding... |
|
Ambrosius Bontenbal
Langs de Dorpstraat liggen al heel lang winkels en bedrijven.
Eerst bezochten de kinderen de heel oude timmermanswerkplaats
van Ambrosius Bontenbal. Deze aannemer heeft in het dorp veel
mooie en bijzondere gebouwen gemaakt, bijvoorbeeld het huis
Klein Keenenburg. Zijn werkplaats wordt tegenwoordig gebruikt
als werkplaats en atelier van kunstenares Rina Groot. In de oude
houtschuur, achter in de tuin, zien we nog het handschrift van
Bontenbal, waar hij op een balk de naam van de houtsoort 'red
ceder' heeft aangebracht.
De Vergulde Valck en Bakker Hoek
De herberg Vergulde Valck, tegenover de oude gasoliepomp van
Shell, is een oud pand waar ook veel verenigingsleven
plaatsvond. De herbergier vertelde de kinderen erover. Zangkoren
en orkesten hielden er hun repetities en ontelbare feesten zijn
er gehouden. Nu is het vooral een ijssalon. De kinderen lieten
zich het gratis ijsje en de eierkoek van bakker Hoek goed
smaken. Even verderop staat het prachtige vrijstaand pand uit
1889 waarin de bakkerij van Hoek is gevestigd. Ook de bakkerswinkel ademt nog
de tijd van 100 jaar geleden.
De beurtschipper
Aan de Vlaardingsekade wachtte een beurtschipper de
schoolklassen op. Hij vertelde dat de naam 'beurtschipper' komt
van het 'op je beurt wachten' totdat je weer een vracht te
vervoeren kreeg. Personenvervoer ging 100 jaar geleden vooral met de
trekschuit die door een paard werd getrokken. De Paardenbrug,
met de blokjes hout op het brugdek, werd aangelegd door de stad
Delft, eigenaar van het jaagpad Delft-Maassluis, na klachten van
de bewoners langs de Vlaardingsekade. Nu hoefden de paarden niet meer over de smalle kade
te lopen (en daar poep achter te laten) maar liepen zij nu over de
bredere Dorpsstraat.
Dijkgraaf en molenaar
Nabij korenmolen Korpershoek ontvingen de Dijkgraaf van het
Hoogheemraadschap van Delfland en de molenaar de kinderen. De
Dijkgraaf, in zijn schitterende kostuum, vertelde over zijn
belangrijke taak: te zorgen dat iedereen droge voeten houdt. Hij
zorgde voor de dijken en de afvoer van teveel water. De wat
verlegen molenaar vond vooral de plaats waar zijn molen staat heel
belangrijk: op een kruispunt van wegen naar Vlaardingen,
Westland en Delft. Al het transport ging toen immers over water!
Wat de molenaar wel fijn vond is dat er rondom zijn molen geen
hoge gebouwen mochten staan die wind uit zijn wieken zouden
halen (het windrecht).
Het Tramstation
De laatste historische locatie in de route was het
Tramstation, gebouwd in 1912, voor de stoomtram tussen Delft en
Maassluis / Westland. Hier ontving de stationschef de kinderen
en vertelde hen over het railverkeer uit zijn tijd. In de
wachtkamer zat al de hele dag een reiziger te wachten die naar
Den Haag wild gaan, maar de stoomtram kwam maar niet. De reis naar
Den Haag per stoomtram, eerst naar Delft, en overstappen op de
stoomtram naar Den Haag kostte 60 centen, precies uitgeteld in
centen, stuivers en dubbeltjes.
Rond het middaguur kwam iedereen weer bij elkaar voor de
afsluiting van een mooie, leerzame en geslaagde
kindermonumentenochtend. De kinderen gaan nu een opstel of
werkstuk maken met de vandaag opgedane kennis en ervaring. De
beste bijdragen van elke dorpskern ontvangen een prijs!.
|
